Nowe

widok na miasto

Historia gminy

Pierwsze wzmianki pisane o Nowem pochodzą z połowy XIII wieku, jednak samo miasto istniało zapewne dużo wcześniej. W drugiej połowie XIII wieku nastąpił rozwój miasta czego dowodem jest utworzenie kasztelanii oraz sprowadzenie franciszkanów. W 1302 roku właściciele miasta ród Święców wystawił dokument uznawany za pierwszy akt lokacyjny. W 1308 roku miasto zdobyli i prawdopodobnie zniszczyli Krzyżacy. Wydarzenie to, choć dramatyczne, wprowadziło i związało miasto z dziejami i kulturą materialną państwa krzyżackiego. Wspomniane już zniszczenia oraz późniejsza akcja kolonizacyjna były znaczne, świadczy o tym ponowny akt lokacyjny wystawiony przez Wielkiego Mistrza w 1350 roku.
Wraz z upływem lat drewniane budowle ustępują ceglanym, powstaje zamek, mury miejskie, dzisiejszy kościół farny oraz zabudowania i kościół zakonny. W połowie XV wieku mieszczanie nowscy aktywnie włączyli się w nurt opozycji antykrzyżackiej, co ostatecznie zaowocowało włączeniem Nowego do Prus Królewskich i państwa polskiego. Druga połowa XV wieku i wiek XVI to okres stabilizacji zakłócany nieznacznymi niepokojami związanymi ze zmianami koniunkturalnymi w handlu. Handel obok uprawy roli odegrał znaczącą rolę w rozwoju miasta. Nowe i zamieszkujący je kupcy umiejętnie wykorzystywali nadwiślańskie położenie miasta i możliwości transportowe Wisły. Nadzwyczaj prężnie rozwijał się ruch cechowy i rzemiosło. Do Mątaw, Zajączkowa i Tryla napłynęli osadnicy holenderscy – Menonici, którzy na trwale zmienili krajobraz nadwiślańskich wsi.
XVII wieczne wojny polsko-szwedzkie doprowadziły do katastrofy demograficznej i zniszczenia miasta. Społeczność miasta przetrzebiły kolejne fale zarazy zwane czarną śmiercią. W kolejnym wieku sytuacja demograficzna i ekonomiczna nie poprawiła się. Rok 1772 przyniósł przyłączenie Nowego do monarchii pruskiej. W XIX wieku nastąpiły przeobrażenia w ustroju politycznym i gospodarczym oraz nasilił się ruch kolonizacyjny. Miasto powoli podnosiło się z upadku, wzrastała liczba mieszkańców. Koniec XIX i początek XX wieku przyniósł budowę nowoczesnej infrastruktury komunalnej: wodociągów, gazowni, kolei, szkoły, rzeźni i pierwsze prace elektryfikacyjne. Pod naporem pruskiej polityki unifikacyjnej wzrastała polska świadomość narodowa, wyrazem czego był strajk szkolny w 1906 roku w Nowem i okolicznych miejscowościach. Prawdziwie krwawą łaźnię sprawiły fronty I wojny światowej, w których zginęło ponad dwustu mieszkańców Nowego. Rok 1920 przyniósł powrót Nowego do Polski. W okresie następnych, trudnych pod względem gospodarczym, lat w Nowem rozwinął się przemysł meblowy. Lata II wojny światowej zantagonizowały społeczności zamieszkujące w Nowem i w ostatecznym rozrachunku doprowadziły do likwidacji społeczności niemieckiej. 19 lutego 1945 roku wojska radzieckie wkroczyły do miasta. Niestety aż do dnia dzisiejszego w substancji miejskiej widoczne są straty jakie miasto poniosło w wyniku II wojny światowej. Okres powojenny spowodował industrializację miasta, rozwinęła się edukacja, mieszkalnictwo jednorodzinne oraz spółdzielcze.
Dziś to my kształtujemy historię miasta, warto jednak pamiętać, że cofając się o trzy pokolenia mieszkańców wstecz historię zgodnie kształtowała społeczność Polaków, Niemców i Żydów nadając miastu różnokolorowy i multikulturowy koloryt.

Nowe

Atrakcje turystyczne

Starówka wraz z Rynkiem i murami obronnymi,
Zamek krzyżacki z połowy XIV wieku,
Wiatrak holenderski,
Kościół franciszkański p.w. św. Maksymiliana Kolbe,
Kaplica szpitalna (obecnie cmentarna) p.w. św. Jerzego,
Kościół parafialny (Fara) p.w. św. Mateusza,
Pompownia Kończyce – zabytek hydrotechniki,
Zabudowania menonickie wraz kościołem we wsiach Tryl i Matawy,
Założenia dworsko-pałacowe w Milewie, Milewku i Kończycach.

Baza noclegowa

Bazę noclegową zapewnia hotel*** w Nowem oraz w Zdrojewie. Uzupełnieniem jest pięciu gospodarstw agroturystycznych.
Restauracje i bistro oferują kuchnie na bardzo dobrym poziomie serwując dania, które zadowolą nawet wyrafinowanego smakosza. Obok typowego menu znajdziemy dania polecane przez szefów kuchni uzależnione od pory roku i dostępności lokalnych specjałów. Latem szczególnie chętnie odwiedzane jest bistro, które przycupnęło na wysokim nadwiślańskim klifie, z którego rozciąga się piękna panorama na Nizinę Sartowicko – Nowską i Wisłę. Tradycyjną lokalną kuchnię oferuje Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Mały Komorsk, którego hasłem jest „zgrzesz podniebieniem w Małym Komorsku”.

Nowe – imprezy cykliczne

Imprezy organizowane cyklicznie

Dni Nowego – impreza coroczna organizowana w maju, czerwcu. Jest świętem miasta z licznymi atrakcjami, koncertami i pokazami. Gośćmi byli miedzy innymi Enej, Gienek Loska, Kombi.
Spotkania śliwkowe – impreza promująca tradycyjne metody prażenia powideł, odbywa się we wrześniu. Wieczorem odbywa się koncert, między innymi występowały Żuki.
Parada Niepodległości z okazji 11 listopada. Uroczystości związane w Narodowym Świętem Niepodległości uświetnia Wojsko Polskie oraz grupy rekonstrukcyjne, stowarzyszenia i mieszkańcy.

Korzyści płynące z autostrady A1

Atutem Gminy jest jej położenie oraz dogodna sieć połączeń drogowych. Osią gminy jest droga krajowa nr 91, przez jej zachodnią cześć przechodzi Autostrada A1. Dwa zjazdy autostradowe znajdują się około piętnastu kilometrów od Nowego, niewiele dalej znajdują się dwa mosty stanowiące dogodną przeprawę przez Wisłę. Drogi i autostrada umożliwiające sprawną komunikację z największymi miastami regionu Grudziądzem, Gdańskiem Toruniem i Bydgoszczą a także z Łodzią kontynuują wielowiekowy wiślany szlak komunikacyjny, który zainicjował powstanie i rozwój Nowego. Zdaniem Burmistrza Nowego Czesława Wolińskiego autostrada A1 stwarza szansę na rozwój : Bliskie położenie dwóch zjazdów autostradowych postrzegam jako ogromną szansę dla gminy Nowe. Posiadamy na naszym terenie tereny pod różnoraką działalność przemysłową i składową. Uważam, że obecność dużego centrum logistycznego w gminie Smętowo przyciągnie kolejnych inwestorów, którzy ulokują swe zasoby tym razem w gminie Nowe. Jako samorządowiec będę czynił wszystko by pomóc potencjalnym inwestorom w procedurach administracyjnych.