Warlubie

Historia Warlubia

Plaża nad jeziorem Rybno

Wieś Warlubie posiada ponad 700-letnią historię. Pierwsze wzmianki o Warlubiu pochodzą z 1277 roku z przywileju Mestwina II, księcia pomorskiego. Wymieniona została tam nazwa „Warlubie” jako osada w kasztelanii nowskiej i majętności biskupa kujawskiego Alberta, nadana jeszcze przez księcia Świętopełka. W czasie zaboru pruskiego osadę nazwano językiem niemieckim „Warlubien”, a w okresie okupacji hitlerowskiej – „Warlieb”.

Warlubie jest jedną z najstarszych osad w okolicy. Istnienie osady przed 1277 r. potwierdzają odkrycia archeologiczne w postaci grobów, popielnic, mis, narzędzi i monet z różnych epok.

W okresie panowania krzyżackiego w latach 1309 – 1466 osada wchodziła do okręgu nowskiego, wójtostwa tczewskiego oraz komturstwa malborskiego.

W okresie Rzeczpospolitej Szlacheckiej od 1466 r. posiadłości krzyżackie przeszły na własność króla Polskiego, a w Nowem utworzono starostwo, które dzieliło się na wsie, folwarki oraz tzw. „pustkowia”.

Historia Płochocina

Płochocin, miejscowość wchodząca w skład gminy Warlubie, po raz pierwszy pojawia się w dokumencie z 1350 roku. Przez znaczny okres swej historii był własnością szlachecką. W Płochocinie znajduje się neogotycki kościół z roku 1891. Jego wyposażenie to eksponaty głównie barokowe. Najciekawszy z nich to obraz przedstawiający Matkę Boską, namalowany prawdopodobnie przez Bartłomieja Strobla, malarza króla Władysława IV.

W odległości 2 kilometrów od miejscowości Warlubie położony jest dawny majątek rodziny Hutten – Czapskich. Wieś wzmiankowana była po raz pierwszy w 1295 roku.

Historia Wielkiego Komorska

Również w roku 1295 powstała parafia Wielki Komorsk. Pierwszy drewniany kościół powstał na przełomie XIV i XV wieku. W roku 1583 powstał kolejny drewniany kościół z murowaną wieżą, który spłonął sto lat póżniej. W latach 1787 – 92 powstała obecna świątynia, z poprzedniej zachowała się tylko wieża. Pod koniec XIX wieku dobudowano nawy boczne i nowe prezbiterium. Wystrój kościoła pochodzi z XVIII i XIX wieku. Kościół posiada dwa odlane w Berlinie dzwony. Otacza go mur, w którym znajdują się trzy XIX – wieczne kapliczki.

Historia Bzowa

Bzowo to wieś położona na skarpie doliny Wisły. Składała się niegdyś z dwóch wsi – Bzowa i Głowna – połączonych w XVI wieku. Zamieszkiwali tutaj osadnicy zwani Olędrami czyli Mennonici. Pierwsze wzmianki o parafii w Głownie pochodzą z 1325 roku. W XVI wieku świątynię użytkowali mennonici. Obecny – późnobarokowy kościół pw. Św. Małgorzaty, zbudowano w roku 1768. Budowla, którą zdobi wieża, posiada rokokowy wystrój z XVIII wieku.

Atrakcje turystyczne gminy Warlubie

Warlubie

Gmina Warlubie to teren, który zachęca turystów do aktywnego wypoczynku, z dala od miejskiego zgiełku.
Lato to czas wędrówek. Dwa wyznaczone szlaki piesze to czerwony szlak ,,Stu z nieba” oraz niebieski szlak ,,Partyzantów z AK”, dla zmotoryzowanych wyznaczone są szlaki motorowe ,,Droga tysiąca jezior- północna”, ,, Droga Nadwiślańska” oraz ,, Cystersów”.
Dla lubiących odpoczynek nad jeziorem, atrakcyjnymi miejscami z pewnością będą jezioro Rybno z plażą gminną i miejscem do kąpieli oraz jeziora Radodzierz, Płochocińskie. Jeziora te są udostępnione miłośnikom wędkowania.
Niesamowitych wrażeń dostarczy pobyt w zespole pałacowo- parkowym w miejscowości Rulewo, gdzie poza spacerem pośród pięknych alejek parkowych z ciekawą roślinnością, można skorzystać z nowoczesnego parku linowego, posiadającego kilka tras dla dzieci i dorosłych o różnym stopniu trudności.
Do pamiątek historycznych należą także między innymi:

– kościół w Wielkim Komorsku powstały w latach 1787-1792, jednak jego murowana wieża została zbudowana w 1583r.
– kościół św. Małgorzaty w Bzowie powstały w 1768r. wraz z rokokowym wystrojem z XVIIIw.
– kościół parafialny w Warlubiu- świątynia powstała w 1924r. a jej budowniczym był ks. Bączkowski. Wystrój kościoła-ołtarz główny i dwa boczne pochodzą z okresu baroku.
– sanktuarium w Płochocinie- neogotycka budowla powstała w 1891r.
– kościół w Lipinkach
– zespół dworsko- pałacowy w Płochocinie z przełomu XIX/XX w.
– zespół pałacowo-parkowy z folwarkiem w Bąkowie wraz z pomnikami przyrody
– domy drewniane w miejscowościach: Komorsk, Wielki Komorsk oraz Krusze ( wśród zachowanych domostw są budynki zbudowane przez Mennonitów sprowadzonych na te tereny w XVI w. )

Odrestaurowany pałac w Rulewie, obecnie hotel Hanza Pałac

Jesień to idealny czas na grzybobranie w obfitujących w owoce leśne tutejszych lasach.
Wśród szczególnych zasobów środowiska wypada wymienić:

– zbiorowiska leśne stanowiące ponad 50% terytorium gminy
– sieć jezior
– cieki wodne , w szczególności przebiegająca wzdłuż zachodniej granicy Sobińska Struga oraz przepływająca przez centralną i wschodnią część gminy rzeka Mątawa
– zbiorowiska roślinne w postaci roślinności torfowiskowej związanej z rezerwatem ,, Osiny” i boru bagiennego związanego z rezerwatem ,, Kuźnica”
– użytki ekologiczne

Najlepsi sportowcy pochodzą
z Gminy Warlubie

Mistrz olimpijski z Moskwy, jeden z najbardziej utytułowanych sportowców w historii Polski – był silnie związany z gminą Warlubie.
Mieszkał  w młodości w Rulewie, uczył się w Buśni i Warlubiu, współpracował z domem dziecka w Bąkowie i chciał zamieszkać w Borowym Młynie, by tutaj szkolić następcę. Zginął nagle w wypadku samochodowym. Miał 30 lat.

Sukcesy:

Bronisław Malinowski

Mistrzostwo Polski na 5000 m w 1972r., 1973r., 1975r.; na 3000 m z przeszkodami – 1973r., 1974r., 1978r., 1980r.; w biegach przełajowych – 1973r., 1974r., 1979r.,
Mistrz Europy Juniorów na 2000 m z przeszkodami: 1970r. Paryż,
Igrzyska Olimpijskie na 3000 m z przeszkodami: 1972r. Monachium, IV miejsce,
Mistrz Europy na 3000 m z przeszkodami: 1974r. Rzym,
Finał Pucharu Europy na 1500 m i 3000 m z przeszkodami: 1975r. Nicea, II i III miejsce,
Wicemistrz Olimpijski na 3000 m z przeszkodami: 1976r. Montreal,
Mistrz Europy na 3000 m z przeszkodami: 1978r. Praga,
Wicemistrz Świata w Biegach Przełajowych na 12 km: 1979r. Limerick,
Mistrz Olimpijski na 3000 m z przeszkodami: 1980r. Moskwa,
W latach 1971-1980, 22-krotnie reprezentował Polskę w meczach międzypaństwowych (26 startów, 16 zwycięstw indywidualnych),
Dwudziestokrotnie bił rekordy kraju w biegach na dystansach: 3000 m, 5000 m, 10 000 m i 3000 m z przeszkodami,
Rekordzista Polski (do dzisiaj n

ie pobite, stan na 9.04.2013r.): 3000 m – 1974r. Oslo, 5000 m – 1976r. Sztokholm, 3000 m z przeszkodami – 1976r. Montreal.

Antoni Czortek „KAJTEK”
Biografia jednego z najlepszych polskich pięściarzy jest bogata, nie tylko w sportowe sukcesy.  Legenda boksu, Feliks Stamm tak mówił o „Kajtku”:  „ Uważam Czortka za najlepszego zawodnika wagi piórkowej w historii naszego pięściarstwa”.

Antoni Czortek  urodził się w Buśni, 2 lipca 1915 roku. Pochodził z wielodzietnej rodziny. Mama Antoniego – Marta Gronek – przyszła na świat w Pięćmorgach. Ojciec – Antoni Czortek-Czortkowski urodził się w Bzowie.

Wybrał boks, pomimo niezbyt imponujących warunków fizycznych (był niski, cherlawy).  Początkowo młody chłopak był lekceważony przez pozostałych bokserów i trenerów; nosił walizki i rękawice kolegom.  Ze względu na posturę dostał przydomek „Kajtek”.
Kariera  zawodnicza przebiegła bardzo szybko, bowiem już w wieku 19 lat w 1934 roku sprawił sensację –  zdobył swoje pierwsze mistrzostwo Polski, a w finale pokonał Szapsela Rotholca, Polaka żydowskiego pochodzenia, medalistę Mistrzostw Europy! Reprezentował wówczas barwy PePeGe Grudziądz.

Następnie Antoni Czortek zamieszkał w Warszawie. W 1936 roku wystąpił na igrzyskach olimpijskich w Berlinie, jednak odpadł w II rundzie. Przegrał z reprezentantem Afryki Południowej. Jeszcze przed wybuchem II wojny światowej rodowity mieszkaniec Buśni spotkał się oko w oko z… Adolfem Hitlerem. Okazją do uścisku dłoni był mecz międzypaństwowy (1937 rok) pomiędzy reprezentacjami Niemiec i Polski. Nasi przegrali 5:11, ale Czortek swoją walkę wygrał.
W roku wybuchu II wojny światowej „Kajtek” w meczu Polska – Szwecja otrzymał z rąk króla Szwecji Gustawa – puchar za najlepszego zawodnika meczu. W kwietniu 1939 roku Antoni Czortek zdobył srebrny medal Mistrzostw Europy w Dublinie w wadze piórkowej. Przegrał – po najlepszej walce turnieju – z gospodarzem, Irlandczykiem – Patrickiem Dowdallem.
Po tym osiągnięciu, Antoni Czortek został powołany do reprezentacji  Starego Kontynentu na pojedynek z USA. Niestety, musiał zamienić bokserskie rękawice na karabin. Służył w 36 Pułku Piechoty, gdzie mieli stawić opór pod Wieluniem. Uniknął śmierci i wyruszył do stolicy. Był poszukiwany przez gestapo, więc musiał także zmienić nazwisko i dokumenty tożsamości.  Potem wyjechał w rodzinne strony, napotkał patrol niemiecki i zaczął uciekać. Kula trafiła w nogę. Udało mu się przeczołgać do lekarza, który wyjął pocisk.
W  1943 roku w Warszawie został zatrzymany podczas łapanki, gestapowiec  zorientował się i przypomniał sobie, że Czortek wcześniej boksował. Trafił do Auschwitz-Birkenau. Podczas apelu wyczytano nazwisko Czortka. Wtedy SS-man zapytał: Ten bokser?
Niemcy lubili boks i pamiętali także o nim. Bił się w pokazowych walkach. W niemieckich obozach koncentracyjnych (Auschwitz-Birkenau i Mauthausen) stoczył w sumie 15 pojedynków. Przydzielono mu numer obozowy 139559. Wszystkie pojedynki wygrał. Po zwycięstwie nad SS-manem Walterem, Polak był noszony na rękach przez więźniów. Odśpiewano hymn. Na kanwie pojedynków bokserskich w niemieckich obozach zagłady napisano głośną nowelę „Bokser i śmierć”, która posłużyła do nakręcenia filmu „Triumf Ducha”. W roli głównej wystąpił Willem Dafoe. Po zakończeniu wojny, w 1949 roku Antoni Czortek wywalczył ostatnie w karierze zawodniczej mistrzostwo Polski.
Potem zajął się szkoleniem młodzieży w sekcjach bokserskich: Radomiaka Radom, LKS Czarni Radom i Broni Radom. Spod jego ręki wyszedł znakomity wychowanek – Kazimierz Paździor, mistrz Polski, Europy i olimpijski z Rzymu (Zdobywca złotego medalu na Igrzyskach Olimpijskich w Rzymie 1960r.)  Pracował jako taksówkarz. Żył w skromnych warunkach. Był działaczem wojewódzkiej komisji PKOL w Radomiu. Żonaty, wychował troje dzieci.
Antoni Czortek jako bokser słynął z ofensywnego stylu. Jako zawodnik został zapamiętany poprzez bardzo widowiskowy bój, publiczność zachwycała się jego walkami. Był mistrzem półdystansu. Forsował szybkie tempo i wymianę ciosów.
W sumie na ringu stoczył 328 pojedynków. W 269 zwyciężał, zremisował 43 razy i tylko 16 przegrał. W 1988 roku otrzymał nagrodę imienia Aleksandra Rekszy. Do końca życia utrzymywał kondycję fizyczną. Zmarł 15 stycznia 2004 roku w Radomiu. Miał 88 lat. Pośmiertnie Rada Miejska w Radomiu nadała olimpijczykowi tytuł Honorowego Obywatela Radomia.  Jego imienia oraz Kazimierza Paździora przyznawane są miejskie stypendia sportowe.
Sukcesy:
Mistrzostwo Polski:  1934r. (waga musza), 1938r. (waga piórkowa), 1939r. (waga piórkowa) i 1949r. (waga lekka),
Wicemistrzostwo Polski:  1935r. (waga musza), 1936r. (waga kogucia), 1948 (waga piórkowa),
Mistrzostwa Europy: 1937r. Mediolan – półfinał (waga kogucia), 1939r. Dublin – wicemistrz (waga piórkowa).
Uczestnik Igrzysk Olimpijskich w Berlinie (1936r.), II runda (waga kogucia).
W latach 1934-49 reprezentował Polskę w meczach międzypaństwowych.  W 23 pojedynkach wygrał 18, zremisował  1, a tylko 4 razy schodził pokonany.